
I/ Tán sắc ánh sáng:
1/ Định nghĩa tán sắc:
Sự tán sắc ánh sáng là sự phân tán 1 chùm ánh sáng phức tạp thành các chùm ánh
sáng đơn sắc.
2/ Nguyên nhân tán sắc:
Do
chiết suất của 1 môi trường trong suốt đối với các ánh sáng đơn sắc có màu sắc
khác nhau là khác nhau. Chùm ánh sáng trắng chứa nhiều thành phần đơn sắc đến mặt
lăng kính dưới cùng 1 góc tới, nhưng do chiết suất của lăng kính đối với các
tia đơn sắc khác nhau là khác nhau nên bị khúc xạ dưới các góc khúc xạ khác
nhau. Kết quả, sau khi qua lăng kính chúng bị tách ra thành nhiều chùm ánh sáng
có màu sắc khác nhau à tán sắc ánh sáng.
3/ Ánh sáng đơn sắc:
Ánh
sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi qua lăng kính. Mỗi ánh sáng đơn sắc
có một màu sắc xác định gọi là màu đơn sắc.
Một
chùm ánh sáng đơn sắc khi truyền từ môi trường này sang môi trường khác, các yếu
tố không bị thay đổi: tần số và màu sắc.
4/ Ánh sáng trắng:
Là
tổ hợp của nhiều ánh sáng đơn sắc có màu sắc biến thiên liên tục từ đỏ đến tím.
5/ Chiết suất – Vận tốc
và bước sóng:
Vận
tốc truyền ánh sáng phụ thuộc vào môi trường truyền sóng.
v Trong
không khí vận tốc đó là c = 3.108 m/s.
v Trong
môi trường nước có chiết suất n đối với ánh sáng đó, vận tốc truyền sóng là:

Bước
sóng của ánh sáng đơn sắc được tính bởi công thức:
v Trong
không khí: ⋋

v Trong
môi trường chiết suất n: ⋋0
= 

Vì
chiết suất của môi trường vật chất
⋋ < ⋋0

II/ Nhiễu xạ ánh sáng:
Nhiễu
xạ ánh sáng là hiện tượng ánh sáng không tuân theo định luật truyền thẳng, quan
sát được khi ánh sáng truyền qua lỗ nhỏ hoặc gần mép những vật trong suốt hoặc
không trong suốt.
III/ Giao thoa ánh sáng:
Giao
thoa là hiện tượng đặc trưng của sóng.
Hiện
tượng giao thoa ánh sáng là 1 bằng chứng thực nghiệm quan trọng khẳng định ánh
sáng có tính chất sóng.
Điều
kiện xảy ra hiện tượng giao thoa ánh sáng là 2 chùm sáng giao thoa phải là 2
chùm sáng kết hợp.
IV/ Máy quang phổ:
1/ Định nghĩa:
Máy
quang phổ là dụng cụ dùng để phân tích chùm ánh sáng có nhiều thành phần thành
những thành phần đơn sắc khác nhau. Nó dùng để nhận biết các thành phần cấu tạo
cảu 1 chùm sáng phức tạp do 1 nguồn sáng phát ra.
2/ Nguyên tắc hoạt động:
dựa
trên hiện tượng tán sắc ánh sáng.
3/ Bộ phận của máy làm
nhiệm vụ tán sắc ánh sáng: lăng kính.
V/ Các loại quang phổ:
1/ Quang phổ liên tục:
Định
nghĩa: Quang phổ liên tục là 1 dải màu sắc biến thiên liên tục từ đỏ đến tím.
2/ Quang phổ vạch phát
xạ:
Định nghĩa:
Quang phổ vạch phát xạ là quang phổ gồm 1 hệ thống các vạch màu riêng rẽ nằm
trên 1 nền tối.
3/ Quang phổ vạch hấp
thụ:
Định nghĩa:
Quang phổ vạch hấp thụ là 1 hệ thống các vạch tối nằm trên nền quang phổ liên tục.
4/ Phép phân tích
quang phổ:
Định nghĩa:
Phép phân tích thành phần cấu tạo của các chất dựa vào việc nghiên cứu quang phổ
gọi là phép phân tích quang phổ.
VI/ Tia hồng ngoại – Tia tử ngoại – Tia X – Bảng thang sóng điện
từ:
1/ Tia hồng ngoại:
Bức
xạ không nhìn thấy có bước sóng dài hơn 0,76
đến khoảng vài milimet được gọi là tia hồng
ngoại.

2/ Tia tử ngoại:
Bức
xạ không nhìn thấy có bước sóng ngắn hơn 0,38
đến cỡ 10-9m được gọi là tia tử ngoại.

3/ Tia X:
Bức
xạ có bước sóng từ 10-8 m đến 10-11 m được gọi là tia X.
4/ Thang sóng điện từ:
Miền
sóng điện từ
|
Bước
sóng (m)
|
Tần
số (Hz)
|
Sóng
vô tuyến điện
|
3.104
![]() |
~
104
![]() |
Tia
hồng ngoại
|
10-3
![]() |
3.1011
![]() |
Ánh
sáng nhìn thấy
|
7,6.10-7
![]() |
4.1014
![]() |
Tia
tử ngoại
|
3,8.10-7
![]() |
8.1014
![]() |
Tia
X
|
10-8
![]() |
3.1016
![]() |
Tia
gamma
|
Dưới
10-11
|
Trên
3.1019
|
BÀI CẢM NHẬN
Lớp:
Họ
và tên:
Môn:
Vỡ òa trong niềm
vui và sự hồi hộp trước mắt tôi là diện mạo mới của ngôi trường, ngôi trường
như được hóa thân, khoác lên mình một chiếc áo mới, một chiếc áo mang đậm phong
cách của ngày hội vật lý.Vừa xen lẫn sự huyền bí, vừa mang chất lung linh huyền
ảo như đúng cái tên của ngày hội vật lý “Hóa thân Angle light”. Không chỉ bản
thân tôi mà tất cả các bạn cùng lớp đều rất phấn khởi và mong chờ đến với ngày
hội vật lý. Các bạn đều đến rất đầy đủ, mọi người đều rất hăm hở và ai nhắc ai
đến đúng giờ, làm không khí lớp tôi không kém phần náo nhiệt và sôi nổi. Giờ
đánh trống vào lớp như báo hiệu chúng tôi sắp bước vào hành trình khám phá điều
bí ẩn của “Angle light”. Mọi người đều rất hồi hộp và đợi thầy cô đến lớp nhưng
sao hôm nay thấy thầy cô lớp mình đến muộn thế cho dù chỉ mới đánh trống trường
5 phút. Khi vào lớp, thầy cô hỏi chúng tôi đã sẵn sàng chưa, chúng tôi như gào
lên để nói rằng chúng tôi đang rất sẵn sàng. Bước vào ngày hội lớp tôi được
chia ra làm 4 đội toàn là những nam thanh nữ tú, mỗi đội cân sức, cân tài. Thầy
cô cho chúng tôi mở màng bằng trò chơi chào hỏi vô cùng thú vị bằng cách cho
chúng tôi đặt tên cho nhóm, có câu khẩu hiệu và băng rôn. Các đội đặt tên rất
dễ thương và chẳng liên quan gì với tên đề tài hết. Có đội mang tên là “chuồn chuồn” với ý nghĩa là sự dẽo dai, quan sát
tinh tế và kỹ càng, có đội mang tên là “khủng long đầu trọc” với tinh thần đội
bạn ai cũng thích khủng long và muốn hình tượng hóa hơn cho con vật của mình.
Màng mở màn này như xoa dịu đi những căng thẳng mà ngày hội đã đem lại cho
chúng tôi. Bước vào vòng 1, chúng tôi tham gia game show, trả lời những câu hỏi
mà ban tổ chức đã đặt ra, có những câu khó ơi là khó, những câu mà chúng tôi
chưa từng nghe cho dù thầy cô đã phát động cho chúng tôi trước hội thi này và khuyến
khích chúng tôi tìm hiểu trước bài. Các bạn lớp tôi chuẩn bị rất kỹ, các bạn
lên internet tìm tài liệu, có bạn thì mượn tài liệu của các anh chị năm trên,
có bạn thì tập giải bài tập trước ở nhà và mang lên cuốn sách to ơi là to bắt
cả nhóm phải xem trước. Các câu hỏi không khó cũng không dễ nhưng cả nhóm phải
đầu tư suy nghĩ thì mới có thể giải ra. Qua vòng thi này giúp chúng tôi hệ
thống lại kiến thức của mỗi thành viên trong nhóm. Chúng tôi biết được thế nào
là giao thoa ánh sáng, nhiễu xạ ánh sáng, sự khác nhau của giao thoa ánh sáng
và nhiễu xạ ánh sáng. Biết được khi nào thì xảy ra hiện tượng giao thoa ánh
sáng và ứng dụng của những hiện tượng này vào thực tế. Tôi cứ nghĩ cầu vồng là
do một đấng siêu nhiên tạo ra và chẳng hiểu tại sao nó lại hình thành, nhưng
thật ra nó là do hiện tượng tán sắc ánh sáng tạo thành và sau ngày hội đó tôi
đã biết tự làm một kính vạn hoa với đầy đủ những màu sắc mà khiến khối con nít
trong xóm mải mê đi theo tôi. Trước đó tôi chỉ biết chỉ có ánh sáng nhìn thấy
nhưng bên cạnh đó còn có ánh sáng không nhìn thấy như tia hồng ngoại, tia tử ngoại, tia X, và chính
nhờ tia X mà người ta chụp được X quang của con người và thật khâm phục nhà vật
lý Rơghen đã có cống hiến to lớn cho nền y học của thế giới. Vòng 1 không kém
phần gay cấn và hào hứng, các đội thi nhau ngang tài ngang sức người nửa lạng
người tám cân và chúng tôi bước vào vòng 2. Trước mắt tôi là 4 trạm, mỗi trạm
được khoác lên mình một diện mạo mới mang đậm chất của ngày hội. Cả 4 đội cùng
bước vào trạm 1, tôi không nhớ rõ tên trạm là gì nhưng trạm 1 nói về “ánh sáng đơn sắc”, chúng
tôi được nhận những mật mã, mật mã được
viết bằng thứ tiếng gì tôi không biết nữa nhưng rất khó hiểu nếu bạn đọc lướt
qua. Nhưng với những cái đầu thông minh, chúng tôi vượt qua thử thách một cách
trầy trật, và nó cung cấp cho chúng tôi lượng khá kiến thức hữu ích. Biết giải
thích được thế nào là ánh sáng trắng, ánh sáng đơn sắc, ánh sáng nhìn thấy và
ánh sáng không nhìn thấy và biết được bước sóng của ánh sáng, biết được tia
hồng ngoại , tia tử ngoại, tia X có gì khác nhau. Qua trạm đó chúng tôi nhận
được món đồ mà chẳng biết món đồ đó có ý nghĩa gì. Trạm đó giúp chúng tôi đoàn
kết với nhau nhiều hơn và có đoàn kết thì khó khăn mấy cũng vượt qua và nếm mùi
thất bại thì biết cần có nhau nhiều hơn. Bước qua trạm 2, thấy chỉ toàn là màu
sắc sặc sỡ nào là xanh, đỏ, cam…. lung linh như thế giới của toàn ánh sáng. Trạm
này đòi hỏi chúng tôi phải thật nhanh
tay lẹ mắt, chúng tôi nhìn màu và đoán, nó giúp chúng tôi phân biệt được với
màu sắc và thử chạy đua với thời gian xem ai nhanh hơn, sau đó chúng tôi nhận
được những sợi dây và tiếp theo dùng sợi dây xếp hình dạng của sóng hình sin. Các
bạn tạo dáng rất buồn cười, bạn nghiêng, bạn ngã, giơ chân lên, thật buồn cười
và thú vị. Nhưng đến với trạm thứ 3, người gác trạm sao lại khó tính thế nhỉ
nhưng thử thách của trạm lại đi ngược với tính cách của người gác trạm. Chúng
tôi lần lượt xếp thành những xe cút kít, nếu trạm trước bạn cười mỉm chi thì
trạm này bạn cười thật sảng khoái. Chúng tôi làm xe cút kít đi hết một đoạn rồi
sau đó phải sắp xếp thang sóng điện từ đúng. Các bạn rất tập trung, bạn nào
cũng căng thẳng, mặt đỏ nhưng cuối cùng thì nhiệm vụ đã được hoàn thành. Và đến
trạm cuối thì vô cùng dễ nhưng nếu các trạm trước bạn không vượt qua thì trạm
này đành bó tay. Các trạm trước khi qua một trạm chúng ta nhận được một đồ vật
và đồ vật đó chính là những mảnh ghép thất lạc của mô hình thí nghiệm khe
Young. Ban tổ chức của chúng tôi cực kì dễ thương và tâm lý, nếu đội bạn nào
không trải qua được trạm thì phải trải
qua một thử thách nhỏ và qua thử thách đó nhận được độ vật và đi tiếp nhưng sẽ
bị chậm trễ hơn các bạn khác. Thật khó tả cảm xúc khi chúng tôi bắt tay vào lắp
ráp mô hình thí nghiệm như quay lại hàng thế kỷ, như hóa thân vào nhà vật lý
này đi từng bước từng bước thật chậm để đi đến thành công vang dội của ông.
Cuối cùng vẫn có
đội thắng, đội thua nhưng quan trọng là chúng tôi không học một cách khô khan
những kiến thức vật lý mà chúng tôi đã tự làm chủ kiến thức của chính mình, tự
mình chinh phục và khám phá kiến thức đó. Kiến thức thì nhiều đó, khó hiểu đó
nhưng khi đã hiểu rồi thì nó như ăn sâu vào tiềm thức không thể nào xóa bỏ. Cảm
ơn thầy cô đã tạo cho chúng em môi trường thật tuyệt vời vừa học, vừa chơi
nhưng không đánh rơi kiến thức mà nó càng dễ nhớ và dễ học hơn và mong thầy cô
sẽ tổ chức thật nhiều ngày như ngày hội này.
1 nhận xét:
Cô đã xem HSBD của nhóm trong dropbox, rất sáng tạo, các bạn đã thiết kế được một rất hấp dẫn. Chú ý chỉnh sửa bố cục trạng web cho hoàn chỉnh nữa nhé.
Đăng nhận xét